5. Bevrijdingsboom Egmondstraat

Heel bijzonder is het oorlogsmonumentje in het midden van het pleintje aan de Egmondstraat. Het is een ronde gemetselde plantenbak met in het midden een bevrijdingsboom. De boom is in 1945 door buurtbewoners uit de Egmondstraat en omgeving geplaatst. Het initiatief kwam van de familie Spohr. Er werd na het planten een collecte gehouden om er ook een gedenkteken bij te maken: een metalen oprijzende halve zon met de datum 16-4-1945. Bij de onthulling in 1946 vierde de buurt een gezellig feest. Juffrouw Cantelaar uit de Torckstraat heeft toen gezongen. Meneer Jacobs uit de Koningstraat heeft het monumentje verguld. In 1995 kreeg het gedenktekentje een opknapbeurt. De huidige boom is de tweede boom, want de oorspronkelijke boom werd ziek en knakte om. In de volksmond wordt de boom ook wel de Wilhelminaboom genoemd.

16 april 2009; Mevr. den Boer-Pinxter en de heer R. Geluk van Velp-voor-Oranje hebben zojuist bloemen gelegd i.v.m. de bevrijdingsdag van Velp.

Bevrijdingsboom Egmondstraat


De bevrijdingsboom is in 1945 door buurtbewoners uit de Egmondstraat en omgeving geplaatst. Het initiatief kwam van de familie Spohr. Er werd na het planten een collecte gehouden om er ook een gedenkteken bij te maken: een metalen oprijzende halve zon met de datum 16-4-1945. Er kwam bij de onthulling in 1946 een feesttent. Er werd een gezellig feest gevierd met de buurt.

ook op 16 april 2012 zijn weer bloemen gelegd bij de bevrijdingsboom (foto: Wietze Landman)

Sinds jaren wordt er door de heer Stevens een bloemetje gelegd bij de boom. De heer B. Stevens (nu woonachtig te Heelsum) is namelijk op 16 april 1945 om tien over zes geboren. Dat was precies op het moment dat Velp werd bevrijd.
Ook Velp-voor-Oranje en de wijkvereniging Daalhuizen-Oost leggen hier jaarlijks bloemen.
In 1995 kreeg het gedenktekentje een opknapbeurt. Het is het enige bevrijdingsmonument in Velp.
De huidige boom is al de tweede boom, want de oorspronkelijke boom werd ziek en knakte op een gegeven moment om. Op 16 april 1970 hebben een carnavalsvereniging en de drumband Velp-Zuid er een herdenking gehouden.
In de volksmond wordt de boom ook wel de Wilhelminaboom genoemd.

6. Monument aan de Kluizenaarsweg

Monument aan de Kluizenaarsweg

Bij dit monument is op 13 december 2015 een herdenking gehouden.

Monument aan de Kluizenaarsweg 7 juni 2006

Dit herdenkingsmonument is geplaatst aan de Kluizenaarsweg te Velp direct naast de Emmapyramide. Het is een 60 cm hoge zwerfkei met bronzen letters. Op de kei zijn de namen en geboortedata aangebracht van de tien mensen die hier in december 1944 door de bezetter zijn gefusilleerd. Ze hebben eerst vastgezeten in de toenmalige Rotterdamse bank aan de Hoofdstraat en zijn overgebracht naar de Emmapyramide.

Lees het gedetailleerde verhaal in het Rhedens Nieuws na de herdenking op 13 december 2015.

8. Herinneringssteen Jeruzalem 31

Herinneringssteen Jeruzalem 31


Johannes en Anna v.d. Berg hebben samen met hun zes zonen in de Tweede Wereldoorlog nog 14 Joodse volwassenen en kinderen in hun huis genomen. Ruim drie jaar beschermde het gezin hen tegen de Duitse bezetter.
In 1997 hebben twee van de onderduikers ervoor gezorgd dat de gedenktegel geplaatst werd. In 1999 kreeg de familie v.d. Berg een hoge Israëlische onderscheiding.

9. Bevrijdingsmonument Villavijver Vijverlaan

Bevrijdingsmonument Villavijver Vijverlaan (foto WL 16 april 2009)


Het bevrijdingsmonument in Velp bestaat uit een aantal veldkeien waarbij op een marmeren sokkel de gesmede gedenktekst “VOOR HEN DIE VIELEN” is aangebracht. Naast de veldkeien staat een klokkenstoel met een vredesklok. Deze vredesklok is later aan het monument toegevoegd. Het monument is een ontwerp van Eugène Terwindt.


Het bevrijdingsmonument herinnert de inwoners van Velp aan het offer dat de oorlogsslachtoffers brachten voor een leven in vrijheid.
Direct na de Bevrijding werd de “Stichting 1940-1945” (nu het “4 mei Comité”) opgericht. Deze commissie van ex-politieke-gevangenen zamelde geld in om een herdenkingsplaats voor de oorlogsslachtoffers in te richten. Het monument is onthuld op 4 mei 1950. De klok is officieel ingeluid op 16 april 1992 om 18.12 uur door burgemeester Koek. Eigenlijk had dit om 6.12 uur moeten gebeuren omdat op dat tijdstip de eerste geallieerde tanks in 1945 Velp kwamen binnenrijden. De plaatsing van de vredesklok was een initiatief van “Velp voor Oranje”, de Geërfden van Velp, en het “4-mei-Comité” .
Bij het oorlogsmonument in Velp wordt jaarlijks een herdenkingsbijeenkomst gehouden op 4 mei. Elk jaar wordt de klok op 16 april om 8.00 uur geluid.

10. Bevrijdingsramen in de Grote Kerk aan de Kerkstraat te Velp..

10. Bevrijdingsramen in de Grote Kerk aan de Kerkstraat te Velp...

In 2014 besloten de papiermeesters van de Grote Kerk aan de Kerkstraat in Velp om de opbrengst van het oud-papier te bestemmen voor twee glas-in-lood-ramen. ‘Het moeten ramen worden voor alle Velpenaren’, vond initiatiefnemer en papiermeester ds. Dick Juijn. Het gekozen thema werd: de Bevrijding van Velp. Een onafhankelijke stichting, waarin o.a. het 4 Mei-Comité Velp en Velp voor Oranje werden vertegenwoordigd, riep Velpenaren op om schetsen en voorstellen voor de ramen in te leveren. Vervolgens kregen vier kunstenaars het verzoek om elk twee ramen te ontwerpen en besloot uiteindelijk het stichtingsbestuur kortgeleden welke ontwerper en glazenier hun ontwerpen mogen uitvoeren. 

Dat de gekozen ontwerpen zijn gemaakt en worden uitgevoerd door jonge Duitsers, dat is toevallig. Maar we vinden het eigenlijk een heel mooie gedachte. Medebestuurder John Bosnak (namens 4 Mei-Comité Velp) vult aan: ‘We kijken daardoor niet alleen terug naar 16 april 1945, maar met deze ramen richten we ons ook op de toekomst. Op samenwerken en samenleven in een grotere gemeenschap dan alleen de Nederlandse.’

Ontwerper van de gekozen Velpse ramen is Berthold Janke. Hij maakte onder meer 22 glas-in-loodramen voor de  Salvatorkirche in Duisburg met als thema de geschiedenis van het Joodse volk. Over het uitvoerende glasatelier Derix uit Kevelaer vertelt medebestuurder ds. Dick Juijn: ‘Het bedrijf werd opgericht in 1866 en maakte niet alleen glas-in-loodramen voor het Vaticaan in Rome en voor de Dom van Keulen, maar ze hebben in 1937 ook een raam gemaakt voor het R.K.- zusterhuis aan de Emmastraat in Velp!’

JAPANSE KERS

Twee foto’s uit 1945 vormen een onderdeel van de ramen: de beroemde foto van de Velpse meisjes op een Engelse Jeep in de Hoofdstraat voor Juweliershuis Aalbers en de foto waarop pastoor Schaars zojuist terugkeert uit Dachau en in de Emmastraat wordt begroet door de Velpse predikant ds. Oskamp. Het IJssellandschap en de Veluwezoom vormen ook belangrijke elementen in de ramen, evenals de bloesems van de Japanse kers, die  uitbundig bloeide op 16 april 1945 en de goudgele narcissen die bloeiden toen pastoor Schaars terugkwam, op 26 mei 1945.

De Bevrijdingsramen zijn vanaf september 2015 te bezoeken in de Grote Kerk aan de Kerkstraat in Velp Gld.

foto Marc Pluim